Zakup gruntów rolnych to istotna decyzja zarówno dla osób rozpoczynających działalność w rolnictwie, jak i dla tych, którzy chcą powiększyć swoje gospodarstwo. Proces nabywania ziemi podlega przepisom określonym w Ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, która reguluje, kto i na jakich warunkach może stać się właścicielem takiej nieruchomości. Zastanawiasz się, jak kupić ziemię rolną w 2025 roku? Szczegóły znajdziesz w dalszej części artykułu.
Nabycie nieruchomości rolnej – co oznacza według prawa?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nabycie nieruchomości rolnej to uzyskanie prawa własności do gruntów rolnych na podstawie orzeczenia sądu, decyzji organu administracji publicznej lub zawartej umowy.
Zakup ziemi rolnej może odbywać się na różne sposoby. Wśród najczęściej stosowanych form nabycia gruntów rolnych znajdują się:
- zawarcie umowy sprzedaży;
- przekazanie ziemi w formie darowizny;
- dokonanie zamiany gruntów;
- nabycie własności poprzez zasiedzenie;
- odziedziczenie ziemi w ramach spadku;
- zniesienie współwłasności;
- podział spółki i przekazanie gruntów jej członkom.
Każda z tych procedur wymaga spełnienia określonych warunków prawnych, dlatego warto dobrze się przygotować przed podjęciem decyzji o zakupie.
Jak kupić ziemię rolną? Wymagania pod kątem statusu i powierzchni
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawo do zakupu ziemi rolnej przysługuje przede wszystkim rolnikom indywidualnym (choć istnieją pewne wyjątki, które omówimy w dalszej części artykułu). Jest to osoba fizyczna, która prowadzi gospodarstwo rolne jako właściciel, dzierżawca lub najemca, przy czym łączna powierzchnia użytkowanych gruntów nie może przekroczyć 300 hektarów. W ten limit wliczane są zarówno grunty będące własnością rolnika, jak i te użytkowane na podstawie dzierżawy czy prawa użytkowania wieczystego.
Aby spełnić warunki uznania za rolnika indywidualnego, dana osoba musi nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat mieszkać na terenie gminy, w której znajduje się choć jedna nieruchomość wchodząca w skład jej gospodarstwa. Ponadto konieczne jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji rolniczych – mogą to być ukończone szkoły zawodowe, techniczne, średnie lub wyższe o profilu rolniczym, a także studia podyplomowe związane z tą branżą. Jakie są zatem limity zakupu? Rolnik indywidualny może nabyć nową działkę rolną pod warunkiem, że całkowita powierzchnia posiadanych przez niego gruntów, łącznie z nowo zakupionymi, nie przekroczy 300 hektarów.
Jaką powierzchnię ziemi rolnej można kupić bez statusu rolnika? – działki do 1 hektara
Zasady określone w Ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego odnoszą się do gruntów rolnych o powierzchni przekraczającej 0,3 hektara. Oznacza to, że każda osoba, niezależnie od statusu rolnika, może swobodnie kupić działkę do tego limitu. Natomiast w przypadku większych gruntów obowiązują już dodatkowe regulacje i ograniczenia.
Co trzeba zrobić, by zakupić ziemię rolną o większej powierzchni? Decydująca rola KOWR
Osoby, które nie spełniają warunków, by zostać uznane za rolnika, mogą nabyć nieruchomość rolną o powierzchni większej niż 0,3 hektara, jednak mniejszej niż 1 hektar. W tej sytuacji kluczową rolę odgrywa Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Posiada on prawo pierwokupu, które może wykorzystać, składając stosowne oświadczenie w ciągu miesiąca od zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży. KOWR ma również możliwość wystąpienia do sądu w celu ustalenia wartości działki. W efekcie osoba niebędąca rolnikiem może stać się właścicielem ziemi jedynie wtedy, gdy KOWR zdecyduje się nie skorzystać z przysługującego mu prawa nabycia.
Jaką ziemię rolną może kupić osoba bez statusu rolnika? Działki powyżej 1 hektara
Zakup gruntów rolnych o powierzchni przekraczającej 1 hektar może wiązać się z dodatkowymi trudnościami dla osób, które nie są rolnikami. W praktyce oznacza to, że nie każdy może swobodnie nabyć taką nieruchomość, chyba że spełnia określone wyjątki przewidziane w przepisach.
Najprostszą opcją jest zakup ziemi od bliskiego krewnego, ponieważ w takich sytuacjach wymóg posiadania statusu rolnika nie obowiązuje. Za osobę bliską uznaje się między innymi:
- brata lub siostrę;
- współmałżonka;
- dzieci siostry lub brata;
- wujka lub ciocię;
- osobę, która dokonała adopcji lub została adoptowana.
W tych przypadkach formalności są uproszczone, a kupujący nie musi spełniać dodatkowych warunków związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.
Co trzeba zrobić, by kupić ziemię rolną, nie będąc rolnikiem w 2025?
Osoby, które nie posiadają wcześniej opisanego statusu i nie mają możliwości zakupu ziemi od członka rodziny, często zastanawiają się, jak kupić ziemię rolną. Obecne przepisy przewidują możliwość uzyskania zgody na zakup od Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Z takiego rozwiązania mogą skorzystać:
- osoby fizyczne zamierzające założyć własne gospodarstwo rolne;
- właściciele gruntów rolnych planujący ich sprzedaż;
- osoby chcące powiększyć istniejące gospodarstwo rolne.
Zastanawiasz się, na czym polega darowizna ziemi rolnej od rodziców? Zajrzyj na naszego bloga i poznaj szczegóły.
Warunkiem koniecznym do przeprowadzenia transakcji jest wykazanie przez sprzedającego, że nie było możliwości sprzedaży nieruchomości rolnikowi indywidualnemu, który ma pierwszeństwo zakupu. Jeśli żaden rolnik nie wyrazi zainteresowania kupnem, a KOWR wyrazi zgodę, osoba bez statusu rolnika może nabyć działkę o powierzchni co najmniej 1 hektara. W takim przypadku kupujący zobowiązuje się do prowadzenia działalności rolniczej na zakupionym gruncie.
Zakup gruntów rolnych jest zdecydowanie łatwiejszy dla osób posiadających status rolnika indywidualnego. Jednym z kluczowych wymagań jest odpowiednie wykształcenie, które można zdobyć, zapisując się na studia podyplomowe o profilu rolniczym oferowane przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego.
Nasza Uczelnia zapewnia bogaty wybór kierunków, które pozwalają zdobyć wiedzę i umiejętności niezbędne do prowadzenia gospodarstwa oraz zakupu ziemi:
- Rolnictwo z instrukcją zakupu i przekształcenia ziemi (dla absolwentów nierolniczych studiów wyższych);
- Rolnictwo (dla absolwentów kierunków nierolniczych);
- Rolnictwo i ekonomika gospodarstw rolnych (dla absolwentów nierolniczych studiów wyższych);
- Doradztwo rolnicze (dla absolwentów kierunków nierolniczych).
Wszystkie kierunki realizowane są w formie online, co pozwala na naukę w dowolnym miejscu z dostępem do Internetu. Dzięki temu możesz dostosować tempo kształcenia do własnych potrzeb, unikając dodatkowych kosztów związanych z dojazdami i zakwaterowaniem.
Decyzja o podjęciu studiów to nie tylko sposób na zdobycie kwalifikacji, ale także inwestycja w przyszłość. Kierunki te przygotowują do prowadzenia gospodarstwa, zarządzania ziemią oraz poruszania się w procedurach administracyjnych i prawnych związanych z nabywaniem oraz przekształcaniem gruntów. Jeśli chcesz rozpocząć swoją drogę w sektorze rolniczym, sprawdź naszą ofertę i zapisz się już dziś!
