Zaraz po zakończeniu nauki w szkole średniej wielu absolwentów staje przed ważnym wyborem dotyczącym dalszej edukacji. Gdy zdecydujesz się na studia wyższe, wraz ze złożeniem wszystkich niezbędnych dokumentów i dopilnowania wszystkich formalności rekrutacyjnych uzyskujesz status studenta. To nie tylko dostęp do zajęć i uczelnianych zasobów, ale także prawo do szeregu świadczeń studenckich. W przypadku słuchaczy sytuacja wygląda nieco inaczej – mogą oni uczestniczyć w zajęciach bez konieczności przedstawiania świadectwa ukończenia szkoły średniej. Czym więc różni się status słuchacza od statusu studenta? Wyjaśniamy w dalszej części artykułu.
Słuchacz a student – otwarta droga do przywilejów, czyli prawa studenta w skrócie
Dokumenty wymagane przy zapisaniu się na studia
Dla absolwenta szkoły średniej decyzja o podjęciu nauki na uczelni wyższej to jeden z ważniejszych momentów – wymaga wyboru odpowiedniego kierunku oraz szkoły wyższej, która umożliwi zarówno rozwój teoretyczny, jak i praktyczny. Gdy kandydat podejmie decyzję o konkretnej uczelni, rozpoczyna proces rekrutacyjny, który wiąże się ze spełnieniem kilku kluczowych wymogów.
Po pozytywnym przejściu tego etapu konieczne jest złożenie wskazanych dokumentów. W zależności od uczelni lista może się różnić, ale zazwyczaj obejmuje:
- kopię świadectwa maturalnego wraz z oryginałem do wglądu;
- formularz zgłoszeniowy z prośbą o przyjęcie;
- potwierdzenie uiszczenia niezbędnych opłat.
Słuchacz a student – przywileje z posiadania statusu studenta
Podpisanie umowy z uczelnią sprawia, że kandydat zyskuje pełen zakres praw przysługujących studentowi. Oznacza to dostęp nie tylko do nauki, ale też szeregu udogodnień i możliwości wpływających na przebieg studiów. Wśród praw przysługujących studentowi można wymienić:
- możliwość realizacji programu według indywidualnego toku kształcenia;
- prawo do zmiany wybranego kierunku;
- usprawiedliwianie nieobecności na zajęciach;
- możliwość skorzystania z urlopu od nauki.
Po zakończeniu studiów i uzyskaniu pozytywnych ocen student otrzymuje dyplom oraz odpowiedni tytuł zawodowy – licencjata, inżyniera, magistra lub doktora.
Prawa studenta a wsparcie socjalne
Legitymacja studencka to nie tylko dowód tożsamości akademickiej – otwiera ona dostęp do szeregu ulg, które mogą znacznie ułatwić codzienne funkcjonowanie. Studenci mogą korzystać z licznych zniżek na przejazdy komunikacją miejską, a także rabatów na bilety do instytucji kultury i obiektów rekreacyjnych.

Co więcej, osoby z ważnym statusem studenta mają możliwość ubiegania się o wsparcie finansowe, takie jak:
- stypendium socjalne;
- dofinansowanie dla osób z niepełnosprawnościami;
- wsparcie przyznawane przez samorząd lokalny;
- nagrody za osiągnięcia sportowe lub wyniki w nauce.
Dodatkowo, w szczególnych sytuacjach, takich jak trudności finansowe czy rodzinne, student może wystąpić o jednorazową zapomogę. W razie potrzeby dziekanat może wystawić zaświadczenie o statusie studenta, co może być niezbędne np. w celu ubiegania się o inne formy pomocy przysługujące członkom jego rodziny.
Czy student podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu?
Aby móc korzystać ze świadczeń oferowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, student musi posiadać odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne. Może zostać zgłoszony do ubezpieczenia przez uczelnię lub być objęty ochroną z innego tytułu – np. jako członek rodziny. Jeśli nie ma on własnego ubezpieczenia i nie ma możliwości zgłoszenia przez bliskich, obowiązek ten przejmuje szkoła wyższa. W tym przypadku ważna jest decyzja samego studenta – to on składa odpowiedni wniosek do dziekanatu, wyrażając wolę objęcia ubezpieczeniem przez uczelnię.
Słuchacz a student – co oznacza w praktyce ten status?
Aby uczestniczyć w zajęciach na uczelni, nie zawsze trzeba przechodzić przez proces rekrutacji obowiązujący przyszłych studentów. W Polsce działa wiele uczelni prowadzących tzw. „Uniwersytety Otwarte”, których misją jest popularyzacja nauki i zapewnienie szerszego dostępu do wiedzy.
Podobnie jak studenci, osoby posiadające status słuchacza mają możliwość nauki poprzez udział w takich formach kształcenia jak:
- warsztaty tematyczne,
- kursy rozwijające umiejętności,
- cykle wykładów,
- szkolenia specjalistyczne.
Jak zdobyć status wolnego słuchacza?
Zasady przyjmowania na zajęcia w charakterze słuchacza są zwykle sprecyzowane w wewnętrznych dokumentach każdej uczelni. W przypadku Uniwersytetów Otwartych większość instytucji nie wprowadza żadnych ograniczeń dotyczących wieku, miejsca zamieszkania czy wykształcenia. Z edukacji w tej formule mogą więc korzystać zarówno osoby bardzo młode, jak i dorośli – niezależnie od poziomu wykształcenia, obywatelstwa czy miejsca zamieszkania.
Status słuchacza a studenta – najważniejsze różnice
Jedną z najbardziej istotnych różnic pomiędzy studentem a słuchaczem jest sposób dostępu do nauki. Student musi spełnić określone warunki formalne – w tym przedstawić świadectwo ukończenia szkoły średniej i wyniki z egzaminu maturalnego.
Z kolei osoby kształcące się jako słuchacze korzystają z:
- profesjonalnej kadry dydaktycznej,
- nowoczesnych sal i zaplecza edukacyjnego,
- wsparcia administracyjnego uczelni.
Po zakończeniu zajęć otrzymują dyplom potwierdzający udział, jednak nie zdobywają tytułu zawodowego i nie bronią pracy dyplomowej, jak dzieje się to w przypadku studentów.

Słuchacz a studia podyplomowe – jak to wygląda?
Określenie „słuchacz” odnosi się również do osób uczących się na poziomie studiów podyplomowych – czyli tych, którzy już ukończyli studia wyższe, ale zdecydowali się na dalsze doskonalenie zawodowe. Rosnące zainteresowanie tą formą kształcenia to efekt m.in. wygodnych i nowoczesnych rozwiązań, jak np. możliwość nauki z wykorzystaniem platformy, co oferuje nasza Uczelnia. Dzięki temu osoby zainteresowane uzyskaniem dodatkowych kompetencji mogą uczyć się z dowolnego miejsca i o dogodnych dla siebie porach, łącząc tym samym naukę z pracą lub innymi aktywnościami.
Warto zaznaczyć, że w przypadku studiów podyplomowych status słuchacza ma zupełnie inny wymiar – jest to osoba pełnoprawnie uczestnicząca w procesie kształcenia, która po ukończeniu nauki otrzymuje komplet dokumentów potwierdzających udział, zdobytą wiedzę oraz nabyte umiejętności. Co więcej, jeśli są to studia o charakterze kwalifikacyjnym, absolwent uzyskuje również nowe uprawnienia zawodowe (w zależności od konkretnego kierunku – wszystkie informacje na ten temat znajdują się w szczegółowym opisie, w którym jasno określono, co uzyskuje uczestnik i w jakich przypadkach uprawnienia zostają nadane).
Podsumowując, status słuchacza może mieć różne znaczenie w zależności od formy kształcenia – od uczestnictwa na zajęciach w ramach studiów wyższych po pełnoprawne studia podyplomowe zakończone uzyskaniem nowych kwalifikacji. Posiadanie takiego statusu wiąże się jednak z wieloma ograniczeniami, więc jeśli zależy Ci, aby zdobyć udokumentowaną wiedzę i konkretne wykształcenie po ukończeniu szkoły średniej, zapisz się na studia licencjackie lub studia magisterskie dostępne w naszej ofercie i dołącz do grona naszych studentów!